Ότι πότισε αυτές τις σελίδες που θα διαβάσετε σε λίγο, βγήκε από τη γλώσσα της ψυχής και τη παλιομοδίτικη μυρωδιά της μνήμης. Ήταν κάτι που ήθελα πάντα να περιγράψω, να μοιραστώ με κείνα τα φιλαράκια που τσακωνόμαστε για τους βώλους.
. Υπάρχουν ένα σωρό ονόματα, που θα μπορούσα να φωνάξω, αλλά είναι προτιμότερο να μείνουμε όλοι σιωπηλοί για λίγο, να φέρουμε στο νου κάποια από αυτά που μπορούσαν να μας δώσουν λάμψη στα μάτια και λαχτάρα, κι αν χρειαστεί ας αφήσουμε τα μάτια να βουρκώσουν για μια στιγμή…
Εικόνες μιας άλλης εποχής, μέσα στις λέξεις ενός κειμένου. Η αποκλειστική ευθύνη, για τυχόν παρενέργειες κάθε είδους, που μπορεί να συμβούν στον καθένα σας από την ανάγνωση όσων ακολουθούν, είναι δική σας και μη προσπαθήσετε να μου δημιουργήσετε ενοχές !
Μπορεί να φταίω που τα έγραψα, αλλά εσείς τα διαβάσατε, οπότε… «φταίμε και εμείς, φταίτε και εσείς, φταίνε κι οι άλλοι»…, που λέει και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης ! Επειδή η ομορφιά βρίσκεται στην απλότητα, μην ψάξετε τίποτα εξεζητημένες φράσεις, ή πολύπλοκες λέξεις, πιο κάτω. Θα είναι σαν να ανοίξατε την πόρτα και να βγήκατε στην αυλή για να παίξετε !
Τότε που δεν μπορούσαμε ακόμη να διαβάσουμε καλά τους υπότιτλους, που ούτως ή άλλως σπάνιζαν, αφού οι σειρές ήταν μεταγλωττισμένες! Τότε που το μεσημεράκι και η ξεκούραση των γονιών, έφερνε την καλύτερη ώρα για αταξίες και κατορθώματα κατευθείαν από τις σελίδες των κόμικς ! Πάγωμα χρόνου και …πάμε !
Μια από τις αγαπημένες εκείνες συνήθειες, ήταν και οι κάρτες που συλλέγαμε με εικόνες ποδοσφαιριστών, σημαίες κρατών, ενδυμασίες χωρών, μεγάλες ανακαλύψεις, σπουδαίους εξερευνητές κ. α. Οι κάρτες αυτές είχαν πολλαπλές χρήσεις και ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας !
Κύριοι υπεύθυνοι για την ειδική αυτή αξία που απέκτησαν στα μάτια μας, ήταν εταιρείες όπως η περίφημη ΜΕΛΟ, η ΙΟΝ, ο Παυλίδης και μερικές ακόμη. Σκοπός τους, όπως διατυμπάνιζαν, ήταν να μας προσφέρουν γνώσεις και ψυχαγωγία, μαζί με κάποια δώρα, αν συμπληρώναμε ποτέ τα άλμπουμ με αυτές και τα στέλναμε στην ανάλογη διεύθυνση. Αυτή πάνω – κάτω, ήταν η κεντρική ιδέα.
Σίγουρα καμιά από τις εταιρείες δεν φαντάστηκε ότι θα επινοούσαμε ένα σωρό παιγνίδια με τα …προϊόντα εκμάθησης τους, αλλά και ακόμη περισσότερες χρήσεις ! Ένα από τα αγαπημένα παιγνίδια με αυτές, ήταν κι ο «τοίχος», από τον οποίον ξεκινούσαν τα όνειρα για περισσότερες κάρτες, κι εκεί κατάληγαν τα …κεφάλια μας, όταν χάναμε !
Δεν ήταν δα και το πιο εύκολο πράγμα να βρεις την κατάλληλη φορά, ούτως ώστε να προσγειώσεις τη δική σου κάρτα πάνω σ` εκείνη των αντιπάλων, με σκοπό βέβαια να τις αποσπάσεις από αυτούς ! Αναπτύχθηκαν τεχνικές, όμως παρ` όλα αυτά, η τύχη είχε το μεγαλύτερο μερίδιο στην εξέλιξη και την ολοκλήρωση κάθε παρτίδας. Άντε και οι καιρικές συνθήκες, π. χ. αέρας !
Ένα άλλο από τα παιγνίδια που ανακαλύψαμε στην πορεία, ήταν κι αυτό των «αριθμών». Καθαρά τύχη και τίποτα παραπάνω, αφού όσο παρατηρητικός κι αν ήσουν, δεν ήταν δυνατόν να μαντέψεις το επόμενο αριθμό κάρτας, για να την κερδίσεις σε βάρος του αντιπάλου !
Τα χαρτάκια εκείνα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άλλαζαν χέρια ταχύτατα, κι εκεί που κάποιος ήταν ο …κυρίαρχος της γειτονιάς, με τις πιο πολλές συλλογές, από την μια στιγμή στην άλλη τριγύριζε περίλυπος κρατώντας στο χέρι αυτές που του είχαν απομείνει !
Αυτές που είχαμε παραπάνω από μια φορά, φυσικά τις ανταλλάζαμε! Κάποιοι σκέφτηκαν να τις ανταλλάξουν με κόμικς, που σαν αποτέλεσμα είχε να αποκτήσουν αρκετές και σήμερα να ψάχνουν τα τεύχη που έδωσαν !
Τέλος, υπήρχαν κι αυτοί που απλά συμπλήρωσαν τα άλμπουμ, τα οποία ή έστειλαν περιμένοντας το «δώρο» που κέρδισαν, ή τα φύλαξαν για να τα ξεφυλλίζουν σήμερα με ικανοποίηση !
Για να θυμηθούμε όμως, τι ήταν εκείνες οι κάρτες. Αρχικά έκαναν την πρώιμη τους εμφάνιση στα τέλη της δεκαετίας του`60 και περιορίζονταν σε πορτρέτα Ελλήνων ποδοσφαιριστών και φωτογραφίες ομάδων. Δέδες, Τριαντάφυλλος, Φωστήρας, Βέροια και πολλές ακόμη αναμνήσεις από τα χρόνια των «ξερών» γηπέδων και της «φανέλας».
Τα κίνητρα για να προχωρήσουμε στην συλλογή τους, αναγράφονταν συνήθως στο πίσω μέρος. Με 100 φωτογραφίες μια μπάλα πλαστική, με 200 ένα ζεύγος κάλτσες αθλητικές, με 300 ένα παντελονάκι, με 400 μια φανέλα, με 500 ένα ζεύγος ρακέτες και μια μπάλα(τένις!), με 1000 ένα ζεύγος αθλητικά υποδήματα και με 1500 το απόλυτο αντικείμενο του πόθου, μια μπάλα δερμάτινη ποδοσφαίρου! Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες και μεγάλες οι θυσίες που απαιτούνταν για να παίξουμε ποδόσφαιρο ! 1500 κάρτες !
Απ` ότι θυμάμαι, οι γειτονιές είχαν γεμίσει με πιτσιρικάδες που έπαιζαν κλοτσώντας πλαστικές μπάλες και φορώντας μπλε φανέλες ! Μέχρι εκεί είχαν φτάσει οι περισσότεροι !
Η εταιρεία που βρίσκονταν πίσω από όλα αυτά, σύμφωνα και με τα τεκμήρια που προσφέρουν κάτι λίγες εναπομείναντες κάρτες, ήταν η Carousel.
Μας πέτυχε (για μένα και τους συνομηλίκους μου πάντα), στις τρείς πρώτες τάξεις του Δημοτικού αυτή η ιστορία και οι γονείς δεν έβλεπαν με καθόλου καλό μάτι της εξέλιξη εκείνης της επιρροής πάνω μας ! Αργότερα άλλαξαν σχετικά γνώμη, αφού τους έδιναν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για απειλές και «συμφωνίες» !
Αν είσαι καλό παιδί θα σου πάρω, αν διαβάσεις τα μαθήματα σου, αν δεν κάνεις φασαρία, αν δεν λερωθείς στην αυλή, και τα υπόλοιπα γνωστά κολπάκια, με τα οποία συμβιβαστήκαμε και χαμένοι δεν βγήκαμε ! Όλοι βολεύτηκαν από αυτό το νέο χόμπι, τελικά.
Επιστρέφοντας στους πρωταγωνιστές των καυγάδων και των παιγνιδιών μας, στις πρώτες τους εμφανίσεις με θέμα το ποδόσφαιρο, άξιο αναφοράς είναι και ο τρόπος με τον οποίο γινόσουν κάτοχος των πληροφοριών που σου πρόσφεραν, κι οι οποίες ήταν στο πίσω μέρος γραμμένες στο χέρι !!! Ξεχώριζε δε, η φράση «…απαγορεύεται η αντιγραφή και η ανατύπωσις…!»
Όσο χάρηκαν – χάρηκαν εκείνες οι εταιρείες, γιατί μόλις έκανε την εμφάνιση της η ΜΕΛΟ, το παιγνίδι πήρε άλλες διαστάσεις ! Απογειώθηκε μέσα σε μια πανδαισία χρωμάτων και θεματολογίας, που διέγειραν τη φαντασία όσο τίποτε άλλο !
Πιστεύω ότι οι συλλογές καρτών της ΜΕΛΟ ήταν πραγματικά οι καλύτερες, κάτι που μπορείτε να διακρίνεται και στις μέρες μας, με πάρα πολλούς 40 και κάτι, που ψάχνουν να τις βρουν μετά μανίας !
Ας μείνουμε όμως σε παρελθόντα χρόνο, προκειμένου να δούμε κάποιες από εκείνες τις σειρές καρτών και το αντίκτυπο που είχαν στην καθημερινότητα μας.
Πως μπορούσε ένα απόγευμα σαν όλα τα άλλα να είναι διαφορετικό; Μα με 4-5 κάρτες ΜΕΛΟ στο χέρι, επιδεικνύοντας τες στους φίλους και καμαρώνοντας για την κατοχή τους ! Ήταν ίσως το φετίχ της εποχής, χωρίς υπερβολές.
Τα πράγματα εδώ άλλαζαν όμως, καθώς δεν είχε σημασία ο αριθμός των καρτών για να πάρει κανείς δώρα. Ή αλλιώς, δεν αρκούσε ! Η ΜΕΛΟ σκέφτηκε πρώτη από τις ανταγωνίστριες που ακολούθησαν (και που θα τις αναφέρουμε στη συνέχεια), να επιβάλει νέους κανόνες, με την εφεύρεση των «δύσκολων» προς εύρεση καρτών ! Τι ήταν αυτό; Απλά, ορισμένα νούμερα δεν μπορούσες να τα βρεις εύκολα ως καθόλου, καθότι οι υπεύθυνοι της εταιρείας είχαν φροντίσει να τα κόψουν σε πολύ λιγότερα αντίτυπα και να τα μοιράσουν στην επικράτεια !
Συνεπώς οι πιθανότητες να τα αποκτήσεις, μειώνονταν αισθητά! Αντί όλο αυτό το σκηνικό να αποτρέψει τους πιτσιρικάδες από το κέφι τους για να συμπληρώσουν τα άλμπουμ, λειτούργησε εντελώς αντίθετα και τους πείσμωσε περισσότερο !
Ανεξήγητη κατάσταση το δίχως άλλο, και μην κάνετε πως δεν θυμάστε τίποτα, κοιτώντας ψηλά στο ταβάνι ! Πόσες άραγε διπλές και τριπλές τέτοιες κάρτες είχατε μαζέψει κι εσείς, από τα νούμερα που έβαζε σωρηδόν η εταιρεία ; Γιατί αυτό, ήταν το δεύτερο της κρυφό χαρτί ! Ενώ δεν έβρισκες εύκολα κάποιες, υπήρχαν μερικές που βαριόσουν να αντικρίζεις! «…Πάλι αυτή; Αμάν πια! Έξη φορές την έχω!…»
Χρονολογικά είναι δύσκολο να τις κατατάξω, καθώς αρχεία τέτοιου τύπου δεν έχουν ούτε οι απόγονοι των ιδιοκτητών, εκείνων των εργοστασίων !
Θα περιοριστούμε όπως καταλαβαίνετε, σε μια καταγραφή που βοηθάει η εικόνα κάποιων αναμνήσεων σα κι αυτές, που κατόρθωσαν να επιβιώσουν του χρόνου και βρίσκονται ακόμη στην κατοχή μου.
Το Φθινόπωρο του `69, πέφτει στα χέρια μου το άλμπουμ της ΜΕΛΟ, «Άλμπουμ Εθνικών Ενδυμασιών Όλου του Κόσμου» (δραχμές 2) ! Στο εξώφυλλο, του νέου αυτού μαγικού μακρόστενου λευκώματος, ο …τσολιάς και η υδρόγειος !
Η εταιρεία ξεκαθαρίζει τους σκοπούς αυτού του εγχειρήματος, στο σύντομο εισαγωγικό σημείωμα και ακολουθεί μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες παραδοσιακές ενδυμασίες της χώρας μας, στην αμέσως επόμενη σελίδα !
Δεν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα μου ανοίγοντας το, όπως νομίζω την ίδια δυσκολία θα έχετε κι εσείς, αντικρίζοντας τις εικόνες που θα ακολουθήσουν πιο κάτω, με την ύπαρξη χωρών όπως η Δαχομέη και την ονομασία Ιαμαική, για την Τζαμάικα !
Ίσως να δείχνουν παρωχημένα και αναχρονιστικά όλα τούτα, μα είναι τόσο άρρηκτα δεμένα με τη νιότη του καθενός, που δεν μπορείς απλά να τα προσπεράσεις, ρίχνοντας μια κλεφτή ματιά !
Τη σκυτάλη παίρνει το πολύ καλό «Η Πινακοθήκη». Υπέροχο εξώφυλλο, με μια παλέτα ζωγραφικής και τον αστροναύτη να περιπλανάται στο διάστημα, μέσα σε μια γκραβούρα !
Το φόντο μαύρο και επιβλητικό! Κάτω αριστερά, το τρίτο καινούργιο στοιχείο που πρόσθεσε η εταιρεία σ` αυτό το πανηγύρι, η τιμή των 3 δραχμών ! Τα άλμπουμ, είχαν τιμή πλέον !
Αυτό που χρειάζονταν για να αποκαλυφθούν πλήρως στα μάτια μας η εικόνα της κάθε σελίδας, ήταν να κολληθούν στους αντίστοιχους αριθμούς τα χαρτάκια. Όσο για τις εικόνες, ήταν χάρμα οφθαλμών !
Πίνακες ζωγραφικής, που απεικόνιζαν σημαντικές στιγμές της ανθρωπότητας, όπως ναυμαχίες, εξερευνήσεις Ηπείρων, μάχες με ινδιάνους και αποίκους κ. α. Τα χαρτάκια που απαιτούνταν για να εμφανιστεί η κάθε εικόνα, ήταν 10.
Τα δε δώρα που περίμεναν όσους τυχερούς κατάφερναν να συμπληρώσουν το άλμπουμ, ήταν απολύτως εναρμονισμένα με το κλίμα της εποχής ! Μπάλες ποδοσφαίρου, μπρελόκ και κούκλες ! Όσο για τον τρόπο που κολλούσες τα χαρτάκια, μπορούσε να αναζητηθεί στα βιβλιοπωλεία, με την μορφή της κόλλας, ή ενός σελοτέιπ ! Τα αυτοκόλλητα ήρθαν πολύ αργότερα.
Η αμέσως επόμενη συλλογή, ήρθε με το άλμπουμ «Ταξιδεύοντας τον Κόσμο». Η διάρθρωση της κάθε σελίδας ήταν διαφορετική, σε σχέση με το προηγούμενο.
Είχαμε 6 εικόνες σε κάθε σελίδα, με διάφορα μέρη του κόσμου(πρωτεύουσες κατά κύριο λόγο, ή απλά χαρακτηριστικές εικόνες της κάθε χώρας), οι οποίες ήθελαν από 2 μέχρι 4 χαρτάκια για να αποκαλυφθούν, η κάθε μια.Τα δώρα και το κόστος αγοράς του άλμπουμ, παρέμεναν τα ίδια.
Πολύ καλές εντυπώσεις άφησαν και οι συλλογές «Γνώσεις, Πνεύμα, Χιούμορ» και «Σταθμοί στην Ιστορία». Στην πρώτη περίπτωση, οι κάρτες λειτουργούσαν αυτόνομα, με την κάθε μια να έχει και το δικό της θέμα. Οι κενές θέσεις, συμπληρώνονταν με τον απαραίτητο αριθμό κάρτας (κάτι που υιοθέτησαν αργότερα κι άλλες εταιρείες), ενώ δίπλα υπήρχε και μια ερώτηση.
Πάρτε μια γεύση. 83. Ερώτησις: Ξέρετε ποιο είναι το πιο αγαπητό σπορ με άλογα εις την Αμερική; Η απάντηση έρχονταν από την ίδια την εικόνα ! Πόλο !
Όπως αναφέρεται και στον τίτλο, έτσι και στο εσωτερικό οι εικόνες κάλυπταν και τις τρείς κατηγορίες, με ισόποσες δόσεις ! Στην περίπτωση του δεύτερου άλμπουμ, είχαμε την ανάγκη μιας ή δύο καρτών, για την συμπλήρωση κάθε εικόνας, το περιεχόμενο των οποίων προσφέρει πραγματικά γνώσεις, με σπουδαίες ανακαλύψεις και εφευρέσεις.
Απαραίτητη η παρουσία των εικόνων, για να θυμηθείτε καλύτερα ! Δώρα, θεματολογία, εικόνες, κενές θέσεις(ελλείψει «δύσκολων» αριθμών !), σκοπός του κάθε άλμπουμ.
Το πιο αγαπημένο άλμπουμ όλων όμως, έμελε να το ρίξει η ΜΕΛΟ στην αγορά το 1970 ! Μπορεί πολλοί από εσάς να μην μπήκατε στον κόπο να το ξεκινήσετε καν σαν συλλογή, όμως όλοι θα αγγίξατε έστω και μια από εκείνες τις υπέροχες κάρτες με τις φιγούρες των ηρώων του Walt Disney !
Πρόκειται για άλμπουμ που απέκτησε μυθικές διαστάσεις, στα μάτια όλων των παιδιών εκείνης της γενιάς, αναμφίβολα. Ήταν απλά το καλύτερο και το πλέον δυσεύρετο πια ! Δυστυχώς το μόνο που κατάφερα να βρω είναι κάποιες από τις φιγούρες εκείνες, οι οποίες προφανώς αποσπάστηκαν από τις σελίδες του άλμπουμ !
Κάπου εδώ χρονικά, αρχές `70 πλέον, «χτύπησε» και η ΙΟΝ με το άλμπουμ της «Κοσμόραμα», προωθητική κίνηση για να ενισχύσει τις πωλήσεις της νέας της γκοφρέτας, Καραβέλα.
Η συλλογή κινούνταν ανάμεσα στη θεματολογία του «Πινακοθήκη» και του «Σταθμοί στην Ιστορία» της ΜΕΛΟ. Η κάθε σελίδα χωρίζοντας σε δύο τμήματα. Στο πρώτο υπήρχαν οι θέσεις που αποκάλυπταν την εικόνα, αν επικολλούνταν τα ανάλογα χαρτάκια, ενώ στο δεύτερο μισό υπήρχαν οι πληροφορίες που την συνόδευαν, με την μορφή εγκυκλοπαιδικών γνώσεων.
Το μότο που συνόδευε την σειρά αυτή διαφημιστικά, ήταν «…οι εικόνες που μιλούν…». Τα δώρα ήταν πλουσιότερα, αλλά η διαδικασία διεκδίκησης πολύπλοκη και δύσκολη ! Τι είχε σκεφτεί η εταιρεία, για προσθέσει βαθμό δυσκολίας;
Ταυτόχρονα με την επικόλληση των φωτογραφιών, έπρεπε να κόψουμε με ψαλίδι την άκρη της κάθε κάρτας προσεκτικά και να κολλήσουμε τον αριθμό που ανέγραφε στην προτελευταία σελίδα του άλμπουμ, όπου υπήρχε η κατάλληλη θέση διαμορφωμένη με τις 60 κενές θέσεις !
Το άλμπουμ προσφέρονταν δωρεάν, αλλά είχε τέτοιες δυσκολίες στην συμπλήρωση, που ανάγκασε την εταιρεία να απομακρυνθεί τάχιστα από την ιδέα, αφήνοντας πίσω της ένα δεύτερο και τελευταίο άλμπουμ, αυτό με τον τίτλο «Αθλητόραμα», στο οποίο φιγουράριζαν παγκοσμίου κλάσης αθλητές, από την Ολυμπιάδα του Μονάχου, το 1972 !
Ανάμεσα στις εταιρείες που θέλησαν να μπουν στο χορό, ήταν και ο Παυλίδης, που συμμετείχε με το άλμπουμ «Σούπερ Ομάδα», από την γκοφρέτα «Αθλητής».
Πρέπει να βαδίζαμε για τα καλά πλέον στην δεκαετία του`70. Τα δώρα είχαν βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό (είχαμε βιβλία, επιτραπέζιο πινγκ – πονγκ, καλύτερης κατασκευής κούκλες και δερμάτινες μπάλες κ. α. ), αλλά τα τρικ παρέμεναν τα ίδια !
Η θεματολογία ήταν καθαρά ποδοσφαιρική(προφανώς τις κούκλες θα τις χάριζαν οι πιτσιρικάδες στις φιλενάδες τους!), με τις φιγούρες των Ελλήνων άσσων να χρειάζονται απλά σταθερό χέρι για να μπουν στις θέσεις τους, αφού ήταν αυτοκόλλητες !
Η επαναστατική αυτή κίνηση της εταιρείας, δεν έτυχε μεγάλης αναγνώρισης, κάτι που δεν συνέβη στην περίπτωση του άλμπουμ«Σημαίες όλου του Κόσμου», από την γκοφρέτα «Καουμπόι», άγνωστης εταιρείας !
Εδώ οι αυτοκόλλητες κάρτες ήταν πολύ όμορφα φιλοτεχνημένες και το θέμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Το άλμπουμ είχε επιπλέον χρέωση 2 δραχμών (λογική τιμή).
Σ` αυτό το σημείο, καθώς τα χρόνια είχαν περάσει και εμείς κοιτάζαμε πια το ρολόι στην αίθουσα του Γυμνασίου, για να σχολάσουμε, οι συλλογές αυτές άλλαξαν κατά πολύ, αλλά απευθύνονταν σε άλλους πιτσιρικάδες !
Η δική μας γενιά ενηλικιώθηκε, πέρασε καλά μαζί τους, γνώρισε πράγματα και καταστάσεις, έψαξε για «δύσκολα» νούμερα, γέλασε, έκλαψε και τώρα ήταν η σειρά κάποιων άλλων να μπλέξουν σ` όλη αυτή τη διαδικασία !
Έπειτα ήρθαν οι …μέλισσες και έφεραν μαζί τους τις συλλογές της Bingo, της ΚΟΥΚΟΥΡΟΥΚΟΥ και τα υπόλοιπα μελισσόπουλα ! Αλλά αυτά ήταν για άλλους επίδοξους μικρούς κατεργάρηδες της γειτονιάς… Εμείς, είχαμε ήδη μεγαλώσει…
Γιώργος Σ. Κοσκινάς / Comics Trades
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου