Η σφαγή των
χριστιανών (Ελλήνων) της Θεσσαλονίκης παραμένει ουσιαστικά άγνωστη –
ακόμα και στους σύγχρονους Θεσσαλονικείς, οι οποίοι έχουν μαύρα
μεσάνυχτα για την Ιστορία της πόλης τους. Κι όμως, οι συνέπειές της
φτάνουν πολύ μακρύτερα από τον μαύρο Μάιο του 1821. Η αφήγηση είναι του
Χρήστου Ζαφείρη.
Πάνω ο ανδριάντας του αρχηγού της επανάστασης στη Χαλκιδική Εμμανουήλ Παπά στις Σέρρες και κάτω το μνημείο του ήρωα καπετάν Στάμου Χάψα στα Βασιλικά, όπου έγινε η τελική μάχη μεταξύ επαναστατών και Τούρκων.
Πηγή: Η Καλύβα ψηλά στο βουνό/ greekcivilwar.wordpress.com
Τον πρώτο χρόνο του εθνικού ξεσηκωμού, το 1821, πάνω από
3.000 Ελληνες, ιδίως γυναικόπαιδα και γέροντες σφαγιάστηκαν στη
Θεσσαλονίκη. Οι πτυχές του εθνικού δράματος στην πόλη ξεχάστηκαν και
παραμένουν σχεδόν άγνωστες. Με την έκρηξη της
επανάστασης στη Χαλκιδική την άνοιξη του 1821, η Θεσσαλονίκη
μεταβάλλεται σε απέραντο σφαγείο υπόπτων και αμάχων. Η κινητοποίηση και ο
πατριωτικός ενθουσιασμός συνείχε την πόλη πολύ πριν από την έναρξη της
επανάστασης.
Η Θεσσαλονίκη ως στρατιωτική και πολιτική έδρα της
οθωμανικής διοίκησης στη Μακεδονία, αλλά και ως μεγάλο αστικό κέντρο των
επαναστατημένων Ελλήνων, πλήρωσε με χιλιάδες νεκρούς την επανάσταση του
1821 στη Χαλκιδική και γενικότερα στην Κεντρική Μακεδονία. Η επανάσταση
στη Χαλκιδική το Μάιο του 1821 είχε τον τραγικό αντίκτυπό της στην πόλη
της Θεσσαλονίκης. Στα δραματικά γεγονότα της διετίας 1821-22, μετά την
αποτυχημένη επανάσταση της Χαλκιδικής με τον Εμμανουήλ Παπά, τον Στάμο
Χάψα και άλλους οπλαρχηγούς πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, με εκτελέσεις και
απαγχονισμούς δημογερόντων και άγριες σφαγές του άμαχου πληθυσμού. Ο
Τούρκος στρατιωτικός διοικητής της πόλης, ο Σερίφ Σιντίκ Γιουσούφ πασάς,
προκειμένου να αναστείλει οποιεσδήποτε επαναστατικές κινήσεις, έκανε
αθρόες συλλήψεις υπόπτων και πάνω από 400 Έλληνες, μεταξύ των οποίων
πολλά μέλη της ελληνικής κοινότητας και έμποροι, κλείστηκαν στα υπόγεια
του τουρκικού διοικητηρίου.
Πάνω ο ανδριάντας του αρχηγού της επανάστασης στη Χαλκιδική Εμμανουήλ Παπά στις Σέρρες και κάτω το μνημείο του ήρωα καπετάν Στάμου Χάψα στα Βασιλικά, όπου έγινε η τελική μάχη μεταξύ επαναστατών και Τούρκων.