Μονή Προυσού Προυσός - Ευρυτανία

Απόκοσμο και επιβλητικό, αποτελεί τον ορισμό της άγριας ευρυτανικής φύσης.
Εκεί, στο χείλος ενός απύθμενου γκρεμού, αιωρείται κρεμασμένο σε ένα κάθετο βράχο το ιστορικό μοναστήρι του Προυσού! 
Η μονή στέκει από τον 9 αιώνα μ.Χ. μεγαλόπρεπα στις άκρες ενός απόκρημνου βράχου των Ευρυτανικών  βουνών.Το μοναστήρι γιορτάζει στις 23 Αυγούστου που είναι η απόδοση της γιορτής της «ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ».

    Η Εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισας

(από τα σημαντικότερα προσκυνηματικά κέντρα της Ορθοδοξίας καθώς φιλοξενεί την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας η οποία είναι έργο του Ευαγγελιστού Λουκά.)   
 Επί εικονομαχίας κατά την περίοδο 829 μ.Χ. με 842 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοφίλος διέταξε τους εικονολάτρες να κάψουν τις εικόνες. Τότε η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισας που βρισκόταν σε μία εκκλησία της Προύσης Βιθυνίας βρέθηκε μπροστά σε μεγάλο κίνδυνο γι’ αυτό και φυγαδεύτηκε από κάποιο νέο μαζί με τον υπηρέτη του στα μέρη της Ελλάδος που δεν υπήρχαν εικονομάχοι.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι η μακρά δράση του μοναστηριού στο πέρασμα των αιώνων δεν περιορίζεται μόνο στο θρησκευτικό του χαρακτήρα καθώς δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε και την κοινωνική του δράση καθώς από τότε που ιδρύθηκε δεν έπαψε να παρέχει την βοήθεια του προς τους ασθενείς, τους διαβάτες και τους προσκυνητές αλλά και τα ορφανά παιδιά. Πρέπει να πούμε ότι κατά τους χρόνους της σκλαβιάς το μοναστήρι γίνεται εκπαιδευτικό κέντρο καθώς λειτουργησε αυτό και η Σχολή των Ελληνικών γραμμάτων της Ρούμελης. Επιπροσθέτως τους χρόνους της επανάστασης το μοναστήρι προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες καθώς σε αυτό βρίσκανε καταφύγιο πολλοί αγωνιστές όπως ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και ο Μάρκος Μπότσαρης. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης μάλιστα είχε καταφύγει εκεί άρρωστος και έμεινε έως ότου και γιατρεύτηκε, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς την Θεοτόκο ο μεγάλος οπλαρχηγός δώρισε το ασημένιο κάλυμμα της ιερής εικόνας της Παναγίας.

πηγες: http://eyrytixn.blogspot.gr/2012/04/blog-post_11.html
http://vizantinaistorika.blogspot.gr/20…/…/blog-post_21.html
http://ixneytai.blogspot.gr/2012/12/blog-post.html
................................................................................................................
 Κωστής Παλαμάς.
Ποίημα για τον Καραϊσκάκη
Ἀπό «Τὰ δεκατετράστιχα», Ἅπαντα, τόμος 7ος, σ. 420, Ἀθήνα 1972.
"Πόλεμος θἄρχιζε. Στὰ ξάγναντα, μπροστά μου,
κορφή, γκρεμός• τὸ βουνὸ μαῦρο. Ξαφνικὰ
τὸ βουνὸ ἀστράφτει μέσ' στὴν ὑπνοφαντασιά μου
σὰν ἀπὸ φάσγανα γυμνὰ γιὰ φονικά.
Ὅσο κι ἂν ἐγερν' ἐμὲ δείλια πρὸς τὰ χάμου,
μὲ μάτια πρόσμενα ὑψωμένα ἐκστατικὰ
τὰ πρῶτα βόλια νὰ σφυρίξουνε στ' αὐτιά μου
κ' ἔνιωθα κάτι σὰ φτερὸ στὰ σωθικά.
Καὶ νά! ἀπὸ τοῦ βουνοῦ τὴν κορωμένη ράχη
δὲ χύμησε μουγγρίζοντας ἡ ἀντάρα ἡ μάχη.
Τὸ βουνὸ χρυσὴ σκάλα, κλέφτες καὶ κουρσάροι
τὴν κατεβαίνανε, καὶ σ' ὅλους μέσα ποιός;
Ἕνας ξεχώριζε, τοῦ Γένους τὸ καμάρι,
τῆς Καλογριᾶς ὁ Γιός!"