Οι Παναγίες των Κυκλάδων

Ελευθερώτρια, Χιλιάρμενη, Στρατηλάτισσα, Πορταΐτισσα, μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που της έχουν αποδοθεί. Η λατρεία της συνδέθηκε τόσο με τους εθνικούς αγώνες όσο και με την καθημερινότητα των πιστών

Μεγαλόχαρη, Ζωοδόχος Πηγή, Ρόδο Αμάραντο, Ελεούσα. Είναι μερικά από τα αναρίθμητα ονόματα, που η πλούσια ελληνική γλώσσα και η θρησκευτική ευλάβεια έδωσαν στην Παναγία.

Η λατρεία της Παναγίας δεν είναι συνδεμένη μόνο με τους εθνικούς αγώνες. Πρόκειται για στοιχείο της καθημερινής ζωής, που για τους θρησκευόμενους συνδυάζεται με θαυματουργές ιδιότητες.

Απ΄ όλες τις θεομητορικές εορτές της Εκκλησίας, η Κοίμηση της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου, είναι η λαμπρότερη. Ονομάστηκε Πάσχα του Καλοκαιριού. Στον ημερολογιακό κύκλο των χριστιανικών εορτών, τον Δεκαπενταύγουστο κλείνει ο κύκλος της βλάστησης. Επιτρέπεται η κατανάλωση όλων των τροφών, που έχουν παραχθεί στη διάρκεια του χρόνου, οι εκλεκτοί μεζέδες και το άφθονο κρασί.

Στο επίκεντρο η Τήνος, πόλος έλξης η Εκατονταπυλιανή

Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν είναι ημέρα πένθους για μια αγαπημένη γυναίκα, που έφυγε από τον κόσμο. Είναι χαρά, πανηγύρι, η μεγαλύτερη γιορτή του καλοκαιριού. Δίνει την ευκαιρία, ιδιαίτερα σε όσους βγουν στην ύπαιθρο, να κατευθυνθούν σε εκκλησίες και σε μοναστήρια με τις συχνά θαυματουργές εικόνες της Παναγίας.

*Επίκεντρο του εορτασμού θεωρείται η Τήνος. Η εικόνα βρέθηκε το 1823 και είναι αφιερωμένη όχι στην Κοίμηση, αλλά στον Ευαγγελισμό.

Στις15 Αυγούστου 1940 οι Ιταλοί, τορπίλισαν το Εύδρομο καταδρομικό «΄Ελλη» που βρισκόταν στο λιμάνι της Τήνου για να αποδώσει τιμές στην εορτή της Παναγίας, δηλώνοντας την έναρξη του κατακτητικού τους σχεδίου.

Το Μαυσωλείο της «Έλλης» με τα οστά των πρώτων θυμάτων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τμήμα της τορπίλης και αντικείμενα του ιστορικού πλοίου, βρίσκονται δίπλα στην είσοδο του ναού της Ευρέσεως στην Μεγαλόχαρη της Τήνου.

*Πόλο έλξης αποτελεί και η Εκατονταπυλιανή της Πάρου. Η παράδοση θέλησε την εκκλησία να την έχει χτίσει ο παραγιός του πρωτομάστορα της Αγιασοφιάς. Τόσο ζήλεψε από το αποτέλεσμα ο δάσκαλος, που γκρέμισε τον μαθητή του από το καμπαναριό.

Στην Πάρο η θρησκευτική τελετή χαρακτηρίζεται από την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας. Ακολουθεί το γλέντι με το παριανό κρασί και τους ντόπιους μεζέδες. Όσο για το λιμανάκι της Νάουσας, η νύχτα γίνεται μέρα, καθώς τα καΐκια προσεγγίζουν την προβλήτα με αναμμένα δαδιά. Με το ξεμπαρκάρισμα των «πειρατών» αρχίζει το πανηγύρι.

*Το Κάστρο της Φανερωμένης είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της Ανδρου, κοντά στο χωριό Κοχυλού. Εκεί γίνεται το μεγάλο πανηγύρι για την Παναγία τη Φανερωμένη, που η εκκλησία της είναι χτισμένη μέσα στο φρούριο.

*Στις Μικρές Κυκλάδες, η Παναγία γιορτάζει στο εκκλησάκι της Φανερωμένης στο Κάτω Κουφονήσι. Μετά τη λειτουργία προσφέρεται φαγητό από τους κατοίκους. Κατόπιν επιβιβάζονται στα καΐκια, που κάνουν αγώνες ποιο θα φτάσει πρώτο στο Πάνω Κουφονήσι. Με την επιστροφή, ντόπιοι και ξένοι το γλεντάνε μέχρι πρωίας.

*Η Παναγία η Τουρλιανή, στην Άνω Μερά της Μυκόνου, είναι μία από τις 3-4 πιο σημαντικές Παναγίες των Κυκλάδων, που εορτάζεται με κατάνυξη, λαμπρότητα και καθολική συμμετοχή των Μυκονιατών όχι μόνον τον Δεκαπενταύγουστο, αλλά και στα εννιάμερα της Παναγίας. 

Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Δεκαπενταύγουστο στολίζεται κανονικά και προσκυνάται ο Επιτάφιος της Εκκλησίας με  εικόνα της Παναγίας.

*Η Παναγιά η Κανάλα της Κύθνου. Είναι η πολιούχος του νησιού και οφείλει την ονομασία της στην εικόνα που βρέθηκε στο θαλάσσιο κανάλι ανάμεσα σε Κύθνο και Τζια. Η παράδοση αναφέρει ότι η εικόνα πιάστηκε στα δίχτυα ψαράδων και αργότερα ένας χωρικός είδε στον ύπνο του την Παναγία που του υπέδειξε που να χτιστεί η μονή.

Σήμερα γιορτάζουν ακόμη η Παναγία η Θαλασσινή στην Άνδρο, η Παναγία η Καστριανή στην Κέα, η Ξυλοπαναγιά στη Σέριφο, η Παναγία η «Τόσο νερό» στη Σίφνο, η Παναγία η Γκρεμιώτισσα στην Ίο, η Παναγία η Κοίμηση στη Φολέγανδρο,

www.cyclades24.gr