Ποιοί είναι οι Φιλέλληνες καλλιτέχνες; Πώς απεικόνισαν την Επανάσταση του 1821;

Auguste Vinchon, After the massacre of Samothraki, 1827

  Της Βασιλίκας Σαριλάκη

Τί ξέρουμε για τους φιλέλληνες καλλιτέχνες της Επανάστασης του 1821; Ελάχιστα πράγματα.. Με έκπληξή μου διαπίστωσα, μετά από την έρευνα που έκανα πως όχι μόνον ήρθαν τότε στην Ελλάδα πολλοί σημαντικοί Ευρωπαίοι καλλιτέχνες, που απεικόνισαν τις μάχες και τους ήρωες, αλλά πολέμησαν κιόλας στο πλευρό των Ελλήνων ακολουθώντας το παράδειγμα του λόρδου Βύρωνα που πέθανε στο Μεσολόγγι! Μάλιστα, η  ιστορική μας μνήμη, βασίζεται κατά πλειοψηφία στους φιλέλληνες ζωγράφους καθώς στηρίζεται στις εικόνες αυτών των καλλιτεχνών, που απεικονίζουν την επαναστατημένη Ελλάδα ! Χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε καθαρή εικόνα, γιατί τότε δεν υπήρχε η φωτογραφία. Επίσης οι οπτικές αυτές μαρτυρίες, έπαιξαν και τον ρόλο της πολεμικής ανταπόκρισης, επηρεάζοντας έντονα την κοινή γνώμη και τις κυβερνήσεις της Ευρώπης.Έχει ενδιαφέρον λοιπόν, να δούμε ποιοί ακριβώς ήταν οι καλλιτέχνες αυτοί, πόσο σημαντικά ήταν τα έργα τους, πως είδαν τον αγώνα για Ελευθερία και πόση σημασία μπορεί να έχει η θαυμάσια αυτή λέξη, η Αλληλεγγύη..

Travellers Crossing the Pindus, by Louis Dupré

 Ο ελληνικός αγώνας εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο τόσο στην Ιστορία και την πολιτική του δέκατου ένατου αιώνα στην Ευρώπη. Είχε ισχυρό αντίκτυπο στην πολιτική και πολιτιστική ζωή τόσο της Γερμανίας όσο και της Γαλλίας (κατά τη διάρκεια της παλινόρθωσης των Βουρβώνων), όπου χρησιμοποιήθηκε ως η συμβολική αιχμή του δόρατος των φιλελεύθερων ιδεών. Ήδη από το 1824 δημιουργούνται στην Γαλλία φιλελληνικές επιτροπές και η  τέχνη πολιτικοποιείται έντονα. Πολιτικοί και  επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, αστοί, φιλελεύθεροι, αριστοκράτες - συμπεριλαμβανομένου του Louis-Philippe - παθιάζονται με το έργο του Byron στο Μεσολόγγι, ο Chateaubriand αλλά και ο Βίκτωρ Ουγκώ, υποστηρίζουν τους κληρονόμους της αρχαίας Ελλάδα εναντίον των βαρβάρων, οι Χριστιανοί τίθενται επίσης εναντίον των Μουσουλμάνων. Οι Φιλελεύθεροι, αντίθετοι σε κάθε δεσποτισμό, προτρέπουν τις κυβερνήσεις που διστάζουν να παρέμβουν επιτέλους, ενώ πρόσφυγες καταφθάνουν στη Γαλλία.
Το 1826, η Αγγλία και η Ρωσία παρεμβαίνουν πριν την επανένωση με τη Γαλλία το 1827: Στις 27 Οκτωβρίου, η συμμαχία των τριών δυνάμεων  με την Ελλάδα προκαλεί στο τουρκο-αιγυπτιακό στόλο μια σοβαρή ήττα στο Ναυαρίνο. Το 1830, η ελληνική ανεξαρτησία αναγνωρίζεται.

Delacroix, Mounted Greek Warrior  

 Πολλοί διάσημοι εκφραστές του κινήματος του Ρομαντισμού, όπως ο Delacroix, ο Gericault, ο Horace Vernet, o Ary Scheffer, και o David d' Angers είναι ξεκάθαρο πλέον, ότι έβλεπαν τον αγώνα των Ελλήνων ως μια μάχη ανάμεσα στις αντίθετες δυνάμεις του συντηρητισμού και του φιλελευθερισμού. Δεν απεικόνιζαν απλώς τα συγκεκριμένα επεισόδια του πολέμου, όπως την σφαγή στη Χίο ή την πτώση του Μεσολογγίου. Αλλά οι εικόνες από τις σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων αντανακλούσαν στην ουσία τα συνθήματα και τα επιχειρήματα της Γαλλικής φιλελεύθερης ιδέας και είχαν απήχηση στις εφημερίδες, τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Η Ελληνική Επανάσταση ήταν το πρώτο μεγάλο πολιτικό γεγονός του 19ου αιώνα που δημιούργησε ένα εκτεταμένο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον  σε όλη την Ευρώπη και ενέπνευσε τη δημιουργία μεγάλων έργων ζωγραφικής. Πηγή συνέχεια ΕΔΩ