Τα Απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 εώς τα 1836)

Η περικεφαλαία και το σελαχλίκι του Κολοκοτρώνη
(Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

«Εγεννήθηκα στα 1770.
Όταν εγλύτωσα από την Καστάνιτζα ήμουν χρονών 10.
Διαμονή Μάνης χρόνια 2.
Εις την Αλωνίσθενα χρόνια 3.
Εις τα Σαμπάσικα χρόνια 12.
Εποχή της Νεότητος, 5 χρόνια ανύπανδρος και άλλους 7 χρόνους υπανδρευμένος· 27 χρόνους είχα όταν με επρωτοκυνήγησαν.
Αρματωλός και κλέφτης αλληλοδιαδόχως χρόνια 5.
Φερμάνι Βασιλικό διά εμένα και τον Πετιμεζά στα 1802.
Το δεύτερο φερμάνι τον Ιανουάριον 1806, και το Πατριαρχικό Συνοδικό.
36 χρόνων ήμουν όταν επήγα εις την Ζάκυνθο.
50 χρόνους είχα όταν εβγήκα εις την επανάστασι».
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης – Απομνημονεύματα.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο «Γέρος του Μοριά», Θεόδωρος Κολοκοτρώνης υπαγόρευσε στον λόγιο Γεώργιο Τερτσέτη τα «Απομνημονεύματά» του, τα οποία αποτελούν πολύτιμη πηγή για την Ελληνική Επανάσταση και ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της νεοελληνικής γραμματείας.

Τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη αποτελούν τη μια εκ των τριών προφορικών αφηγήσεων αγωνιστών του απελευθερωτικού αγώνα του ’21, που κατέγραψε ο Γεώργιος Τερτσέτης. Η κομβική για τον αγώνα μορφή του Κολοκοτρώνη κατέχει περίλαμπρη θέση στο πάνθεον των ηρώων της νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ, τα απομνημόνευματά του φέρουν τη θέρμη του ανθρώπου που δεν είναι μονάχα αυτόπτης, αλλά και πρωταγωνιστής των γεγονότων που ιστορεί. Η μαρτυρία του, θα είχε χαθεί αν ο Επτανήσιος ποιητής και δικαστής δεν τον έπειθε να ιστορήσει τα έργα του.

Οι δυο άνδρες είχαν συνδεθεί κατά τη διάρκεια της γνωστής δίκης (1834), όταν η Βαυαρική αντιβασιλεία θέλησε, για πολιτικούς λόγους να καταδικάσει σε θάνατο τον «Γέρο του Μοριά» και ο Τερτσέτης που ήταν ένας από τους δικαστές, αρνήθηκε να υπογράψει τη θανατική του καταδίκη. Με την επιχειρηματολογία του κατόρθωσε να κάμψει τις αντιρρήσεις και τους δισταγμούς του αναλφάβητου Γέρου, ενώ σχετικά με τα λίγα γράμματα που γνώριζε, ο Τερτσέτης συνήθιζε χαρακτηριστικά να λέει: «Λες δεν ηξεύρεις γράμματα και πολλά ηξεύρεις. Τα λόγια είναι γράμματα! Μίλειε κι εγώ γράφω!».
Έτσι, το 1851, εκδίδεται η «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 εώς τα 1836».

Τα «Απομνημονεύματα» που ο Κολοκοτρώνης υπαγόρεψε στον Γεώργιο Τερτσέτη, ξεχωρίζουν ως κειμήλιο λόγου, πατριωτισμού, παρατηρητικότητας, απλότητας, ζωντάνιας και αγνής λαϊκής θυμοσοφίας. 
 ΔΙΗΓΗΣΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ >>  ΕΔΩ.