Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019

Γιάννης Σκαρίμπας 1893-1984


Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Κείμενά του υπάρχουν δημοσιευμένα και σε περιοδικά ενώ αρκετοί στίχοι του έχουν μελωποιηθεί. Τα πιό γνωστά μελοποιημένα ποιήματά του είναι Σπασμένο καράβι, Ουλαλούμ και Εαυτούληδες για τα οποία που έγραψαν μουσική αντίστοιχα οι συνθέτες Γιάννης Σπανός, Νικόλας Άσιμος και Διονύσης Τσακνής.

Σε ιδιόγραφο βιογραφικό σημείωμά του γράφει:

Γεννήθηκα το 1893 στο χωριό Αγια-Θυμιά της Παρνασσίδος – πρώην Δήμου Μυωνίας. Το δημοτικό μου σκολειό το πέρασα στην Ιτέα των Σαλώνων. Το Σχολαρχείο στο Αίγιο και το Γυμνάσιο στην Πάτρα. Εδώ (στη Χαλκίδα) ελθόντας για στρατιώτης (κληρωτός) το 1914 παντρεύτηκα (... εξ’ έρωτος). Έκτοτε, σχεδόν δεν ‘‘το κούνησα’’ από την πόλη ετούτη = τη Χαλκίδα. Έκανα οικογένεια (παιδιά, νύφες κι εγγόνια) και μνέσκω ακόμα, γράφοντας Λογοτεχνία και Ιστορία. Αλλά και Ποίηση και Θέατρο.
Τώρα υπέρ τα 84 μου χρόνια γεγονώς, εφησυχάζω (σχεδόν μόνος) στο σπιτάκι μου, ζων ‘‘αεί -μη- διδασκόμενος’’, εν αναμονή του ‘‘εσχάτου-μου-μαθήματος’’, ευχαριστώντας εκείνο που ονομάζουμε Θεό, ‘‘για τα βουνά και για τα δάση που είδα...’’ (του Ζαχ. Παπαντωνίου).
Και για το ακριβές των παραπάνω αυτών μου ασημάντων, υπογράφομαι,
ο ταπεινότατος
Γιάννης Σκαρίμπας
  


Το επεισόδιο («ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ») με τίτλο "ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ" παρουσιάζει το πορτρέτο του συγγραφέα μέσα από μια ανάλυση του έργου του. Οι μελετητές του έργου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ, ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ, ανατρέχουν σε όλο το εύρος της συγγραφικής του δραστηριότητας και εξηγούν την ιδιαιτερότητα των διηγημάτων του, παραθέτοντας ταυτόχρονα στοιχεία που αφορούν τη ζωή του στη Χαλκίδα. Εξηγούν τη σχέση του με τον μοντερνισμό, την ηθογραφική χροιά των έργων του και την ταξική τοποθέτηση του ίδιου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα διηγήματά του.


Η σειρά ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο ενός από τους πιο ανατρεπτικούς Έλληνες λογοτέχνες, του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ. Ο λογοτέχνης καταγόμενος από τους ηρωικούς Σουλιώτες παίρνει μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους και στο Α Παγκόσμιο και καταλήγει τελωνοφύλακας στη ΧΑΛΚΙΔΑ. Σε αυτή την πόλη παντρεύεται, εμπνέεται και παραμένει μέχρι το τέλος της ζωής του. Την εποχή που στην πνευματική ζωή της ΕΛΛΑΔΑΣ δεσπόζει η Γενιά του ’30, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ ξεκινά να δημοσιεύει και να εκδίδει συλλογές διηγημάτων, όπως οι «ΚΑΥΜΟΙ ΣΤΟ ΓΡΙΠΟΝΗΣΙ», μυθιστορήματα, όπως το «ΒΑΤΕΡΛΩ ΔΥΟ ΓΕΛΙΩΝ», «ΜΑΡΙΑΜΠΑΣ» και «ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ», ποιητικές συλλογές, όπως το «ΟΥΛΑΛΟΥΜ» και «ΟΙ ΕΑΥΤΟΥΛΗΔΕΣ» αλλά και θεατρικά έργα εφάμιλλα των έργων του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΙΟΝΕΣΚΟ, όπως «Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΩΝΟΣ» και να δημιουργεί το δικό του μύθο στο χώρο της λογοτεχνίας. Με τα έργα του απέσπασε θετικές και διθυραμβικές κριτικές από εξέχοντες προσωπικότητες στο χώρο του πνεύματος. Η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας, η ανατροπή στην πλοκή των έργων του, τα υπερρεαλιστικά στοιχεία και οι αντιήρωες που δημιούργησε καθιέρωσαν το ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ ως έναν από τους πρωτοπόρους του μοντερνισμού στην πεζογραφία. Μέσα από αρχειακό κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό και από απόψεις σημαντικών ανθρώπων της τέχνης και της λογοτεχνίας φωτίζεται ακόμα περισσότερο η πολυδιάστατη φυσιογνωμία του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ.
Το επεισόδιο («ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ») με τίτλο "ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ" παρουσιάζει το πορτρέτο του συγγραφέα μέσα από μια ανάλυση του έργου του.
Οι μελετητές του έργου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ, ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ, ανατρέχουν σε όλο το εύρος της συγγραφικής του δραστηριότητας και εξηγούν την ιδιαιτερότητα των διηγημάτων του, παραθέτοντας ταυτόχρονα στοιχεία που αφορούν τη ζωή του στη Χαλκίδα. Εξηγούν τη σχέση του με τον μοντερνισμό, την ηθογραφική χροιά των έργων του και την ταξική τοποθέτηση του ίδιου του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα διηγήματά του. Σχολιάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το έργο του και την αδυναμία να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του λογοτεχνικού πλούτου που αυτό περιείχε. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το βιβλίο του "ΤΟ 21 ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ" είναι ίσως το πλέον γνωστό, αλλά και ότι δεν έχει αναγνωριστεί όπως θα έπρεπε το σύνολο του έργου του (όπως τα διηγήματα "Ο ΜΑΡΙΑΜΠΑΣ", "ΤΟ ΣΟΛΟ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΩ" και "Η ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ Ζ"). Εξηγείται επίσης η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας στα διηγήματά του και η επίσης ξεχωριστή φύση των χαρακτήρων του, οι οποίοι είναι πάντα πολύ ανθρώπινοι και συχνά τρελαίνονται ή αυτοκτονούν. Το έργο του ΣΚΑΡΙΜΠΑ σύμφωνα με τους ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ συγκρίνεται με αυτό του ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ και του ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ, χαρακτηρίζεται από την πρωτοτυπία στα θέματα, στους χαρακτήρες και από έναν μοντερνισμό ακούσιο, υπερβαίνοντας την ηθογραφία και δυναμιτίζοντας κάθε συγγραφική τεχνοτροπία. Το επεισόδιο περιλαμβάνει πλάνα από αποσπάσματα συνέντευξης του ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ στην εκπομπή ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ από το 1978. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης προβάλλονται πλάνα από την πόλη της Χαλκίδας, τον τόπο στον οποίο έζησε και από τον οποίο εμπνεύστηκε ο συγγραφέας. Επίσης εμφανίζονται χειρόγραφά του αλλά και φωτογραφίες από φιγούρες θεάτρου σκιών-καραγκιόζη, τις οποίες κατασκεύαζε ο ίδιος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...